maandag 14 april 2014

Vlinders en Libellen

Hoekschewaards Landschap verzorgt een Libellencursus waarvoor u zich nu
kunt opgeven via cursussen@hwl.nl.
Het betreft 2 avonden van 2 uur in het
Nationaal Landschap Centrum in Numansdorp op 23.04 en 07.05 en een ontdekkingstocht bij het water aan de Randweg langs de N217 in Oud-Beijerland op 7 juni a.s.
De werkgroep Vlinders en Libellen van Hoekschewaards Landschap wil je op laagdrempelige wijze kennis laten maken met libellensoorten die in de HW voorkomen en misschien besluit je wel om met de werkgroep op te trekken tijdens het determineren van de soorten bijvoorbeeld.


Oranjetipje


Lange tijd was voor mij de Libelle het tijdschrift wat wekelijks op de deurmat viel, maar sinds we een vijver in de achtertuin hebben weet ik wel beter. Die zijn mooi man en weet je er zijn wel 71 libellensoorten in Nederland waargenomen. Inmiddels zijn daarvan enkelen uitgestorven of hebben zich als zwerver gemeld, maar 64 soorten planten zich nog voort.   En dus ook in mijn vijver!                                      Azuurwaterjuffer

Nu het voorjaar zo vroeg in het jaar is begonnen en de knoppen in de bomen openbarsten tuur ik vol verwachting naar de bodem van de vijver of daar al wat gebeurt en speur ik de waterkant af naar larven van imago's, want zo worden echte libellen genoemd. Er zijn nl. ook 'juffers' de zgn. gelijkvleugeligen en 'echte' libellen de zgn. ongelijkvleugeligen. De eersten lang en dun met ogen aan de zijkant, de anderen robuust en breed achterlijf met ogen boven op de kop.                   Paardenbijterhuidje


                                                  
Imago's zijn volwassen libellen en te vinden van begin mei tot eind oktober. In de winter leven ze als ei of larve in het water. Libelle vrouwtjes zetten honderden tot enkele duizenden eitjes af in of vlakbij het water. Na een tijdje verschijnt een klein wormachtig diertje dat 9 tot 17 keer moet vervellen tot het volgroeid is. Daarna volgt nog een vervelling van larve naar Imago en dat wordt 'uitsluipen' genoemd. Spannend hè. Langs een plantenstengel of andere objecten klimt de larve uit het water houdt zich stevig vast en vervelt. Met behulp van lichaamsvloeistof krijgt het achterlijf de langgerekte vorm en de vleugels strekken zich uit. Overtollig vloeistof wordt in druppeltjes afgescheiden. Zie daar de geboorte van een libel, slechts een van de vele insecten in de natuur. Echte zonaanbidders; Actief tijdens zonnig weer en onvindbaar bij regen. Zo herkenbaar! Na enige tijd worden ze geslachtsrijp, de paring vindt plaats en de eitjes worden afgezet, waarna ze nog enkele dagen doorvliegen. Na de voortplanting sterven ze meestal snel. Het feit dat ze muggen eten is positief, er zijn landen in de wereld waar ze op het menu staan, maar hier worden ze gegeten door vele andere dieren, zoals vogels, vissen, kikkers, salamanders, hagedissen, (spits)muizen, wespen, mieren, spinnen en ze eten elkaar op. 

Op 7 juni a.s. is er een ontdekkingstocht bij het water aan de Randweg langs de N217 in Oud-Beijerland ter hoogte van de rotonde.
Gewapend met een verrekijker, het liefst één die tamelijk dichtbij scherp is te
stellen, lopen we voorzichtig naar de begroeiing langs de waterkant om de
libellen niet te storen. Tussen de waterplanten zitten “blauwe staafjes” verstopt, dat zijn de waterjuffers, de kleine libellen. Het leuke is dat de juffer jou ook al snel in de gaten heeft.                                                          Steenrode heidelibel.
Loop je iets opzij, dan draait hij om de stengel heen en blijft naar je kijken, kom je te dichtbij, dan vliegt hij weg.
Bij zonnig weer zien we over het watervlak de schaduw van een hele grote “vlieg” schuiven, dan kijk je hoger en daar vliegt de echte libel. Misschien wel één met oranjebruin achterlijf en een glanzende groene kop; de vroege glazenmaker. De grote libellen zijn wat onrustiger dan de juffers en gaan niet vaak zitten, ze zijn altijd bezig om hun territorium te verdedigen en hopen vrouwtjes te kunnen “vangen” om daarmee te paren. Ook zoeken ze prooien, zoals kleine vliegjes.
Kijken we naar de stengels die boven het wateroppervlak uitsteken, dan zou het zomaar kunnen gebeuren dat we een larve van een libel omhoog zien kruipen. Deze larve, die onder water leeft, komt naar boven als hij
volgroeid is. Dan gaat het uitsluip proces beginnen: de huid barst open en de, nog gekreukelde, libel kruipt eruit om de huid achter te laten. Dat is het bewijs dat de libel zich daar echt heeft voortgeplant.
Wil je dat ook meemaken? Neem contact op met cursussen@hwl.nl en meld je aan.
De kosten voor leden van het HWL zijn € 10,= , voor niet leden € 15,=, dit is inclusief koffie of thee, en een cursusboek waarin alle info staat. Niet-leden die lid worden van het HWL betalen ook € 10,=.