De beste wensen

Elf is een gekkengetal. Het elfde jaar van de 21ste eeuw werd voor mij onverwacht een heel wisselend jaar vol met verrassingen en ontmoetingen. Het eindigde met een gebroken arm, dus daarom heeft het even geduurd voordat het schrijven weer kan beginnen. Vanaf nu gaat het steeds beter en heb ik er weer enorm veel zin in om jullie mee te laten genieten van mijn  belevenissen in die mooie Hoeksche Waard. Ook zal ik proberen nog wat berichten van vorig jaar te brengen.

Hoeksche Chips

Wie een bezoek brengt aan de Hoeksche Hoeve in 's Gravendeel om de productie te volgen van de Hoekse chips keert huiswaarts in de wetenschap dat je een Hoeksche chip met zorg en aandacht moet eten en dat je nooit zal weten welke soort aardappel wordt gebruikt om ze te maken.

's Gravendeel, een dorp sinds 1593 in de polder Nieuw Bonaventura en sinds enkele jaren behorend bij de gemeente Binnenmaas heeft 9000 inwoners die de bijnaam Seuters dragen. Seuters zijn kleine in de schil  gebakken aardappeltjes in reuzel, die daarna een paar uur moeten seuteren. Een dorp van aardappeltelers waar Gerrit Rozendaal, Henk Scheele en René de Zeeuw de Seutercombinatie oprichtten in 2002 met als doel zelf de productie en afzet van een smakelijk product te ontwikkelen.

Na een jaar experimenteren met aardappelschijfjes in de schil, gebakken in zonnebloemolie met toevoeging van zeezout was de Hoeksche chip geboren. In 2004 werd aan de lokale groenteboer gevraagd de zakjes te verkopen, wat hij na enige aarzeling deed en reeds na korte tijd belde om meer zakjes. Het antwoord was 'over een paar weken', want een productielijn was er nog niet, alleen de overtuiging dat zij een goed en eerlijk product hadden ontwikkeld. De aardappelen worden milieubewust  geteeld doordat er akkerranden met bloemenmengels en gras worden aangelegd waar insecten op afkomen die helpen bij de bestrijding van bladluis. De aardappelen worden na de oogst opgeslagen in een enorme bewaarloods, waar ze in het begin maar zes weken houdbaar waren.
Lang genoeg werd gedacht, maar er was niet stilgestaan bij de weg dat een zakje chips aflegt voordat deze bij de consument is. Onderzocht werd hoe de houdbaarheid kon worden verlengd met
behoud van smaak en de reeds transparante verpakking. Tegenwoordig heeft een zakje Hoeksche chips de houdbaarheid
van twaalf weken. Een verdubbeling!
De techniek in de bewaarloods wordt geregeld op zonne energie. De overgangsperiode van oude naar nieuwe teelt vindt plaats in juli/augustus. Als de aardappelen uit de loods komen worden ze gesorteerd op maat, vorm en schilkwaliteit. Daarna worden ze gewassen en gedroogd. Een afgewogen hoeveelheid wordt naar de snijmachine vervoerd om van daaruit in de zonnebloemolie te vallen. Een uitgekiend systeem zorgt er wel voor dat de chips niet aan elkaar plakken, maar de chipsbakker houdt de partij goed in de gaten, kan omroeren en beoordelen op kleur en vorm. De baktijd varieert per partij. Al deze persoonlijke aandacht is kenmerkend voor de ambachtelijke chips. Die aandacht kwam ook vanuit de gemeente omdat men vond dat er hier sprake was van industrie en dat hoort op een bedrijventerrein plaats te vinden. De aardappeltelers konden deze overtuiging weerspreken door een parallel te trekken met een kaasmakerij van veehouders. Dat vindt immers ook op het eigen bedrijf plaats. Met de belofte dat zolang het aardappelen betreffen van eigen teelt op eigen grond in de Hoeksche Waard om de Hoeksche chips te vervaardigen kan de productie op de Hoeksche hoeve blijven. 
Na het bakken van de chips worden ze met een grote zeef uit de olie gehaald en laten zij ze drogen, afkoelen en voordat ze worden verpakt volgt weer een inspectie. De chips worden gescand op zuiverheid en er wordt zeezout toegevoegd. Het samenstellen van de productielijn en het vaak in elkaar sleutelen van onderdelen werd door de boeren zelf ter hand genomen. De taken binnen het bedrijf zijn verdeeld. Tijdens het Versevant op de Priva Campus in De Lier heeft Henk Scheele de Versmarketeer 2010 ontvangen voor zijn 'Ambachtelijke chips'.

Anno 2011 wordt het productieproces gerund door vier vrouwen. Achter op de zakjes wordt in sommige gevallen de naam van de bakster genoemd. Elke maandagmorgen wordt gestart met de verkregen bestellingen en dezelfde week nog uitgevoerd. Zo is een vers product gegarandeerd. In vier dagen worden de smaakvarianten zeezout, zwarte peper, knoflook en paprika uitgevoerd. Deze laatste variant is een mengsel van kruiden op basis van natuurlijke ingrediënten. In korte tijd werd een flink deel van de Nederlandsche markt veroverd, waaronder Schiphol en bestaat er ook al interesse vanuit het buitenland. Niet verwonderlijk nu de Hoeksche Chips ook het BRC A certificaat heeft behaald bij een audit van het kwaliteitssysteem.

Oosterse Bekade Gorzen

In 1492 kreeg mr. Gerard Numan van Keizer Maximiliaan van Oostenrijk slikken, gorzen en rietbroeken ten zuidwesten van het Oudeland van Strijen cadeau. Hij mocht het gebied bedijken en kreeg er ook de ambachtsheerlijke rechten over. Wij kennen het gebied als de Ambachtsheerlijkheid van Cromstrijen, groot 1100 ha. wat zich na 1945 kon ontwikkelen tot een van de grootste en modernste landbouwbedrijven in Nederland. Er werden o.a. suikerbieten, aardappelen, rogge en graan verbouwd. Het gebied was niet toegankelijk voor publiek in die tijd, maar lag er als een hof van Eden met vele boomsoorten omringd, waar wel heel hard werd gewerkt.
Als onderdeel van Deltanatuur werd in 2009 en 2010,  60 ha landbouwgrond ingericht als natuur-en recreatiegebied Oosterse Bekade Gorzen. 
Tot voor kort waren dit nog omdijkte weilanden. Samen met de Hoogezandsche Gorzen en de natuurgebieden bij Strijen Sas vormen zij het waterlandschap de 'Oeverlanden Hollands Diep'.
We vinden het gebied ten ZO van Numansdorp en ten O van Numansgors De wisselende waterstanden die bereikt worden omdat de dijk op een plaats is doorgestoken zodat het water van het Hollandsch Diep er weer kan inlopen zorgen voor grote variatie in het gebied. Riet en grasland met kreken en stroompjes, slikken en gorzen zijn een paradijs voor zeldzame vogelsoorten op doortrek, om voedsel te zoeken of om te broeden. Ook moeras-en waterplanten gedijen door de afwisseling. Voor de vissen ontstaat een nieuw paaigebied. De tweede dijk landinwaarts is extra verstevigd omdat deze nu een belangrijke waterkering is geworden. De watersnood van 1953 ligt nog vers in het geheugen van veel Numansdorpers. Er zijn 56 mensen verdronken. De zgn. Rinkelpit is gebleven. Volgens een volksverhaal liggen er goudstukken die je als het hard waait hoort rinkelen. Helaas is er nooit een goudschat gevonden. Door de aanleg van recreatieve paden, een ligweide, een vlonder en strekdam lopen een stuk het gebied in, is het goed recreeren. In de directe omgeving van de Oosterse Bekade Gorzen zijn fietspaden aangelegd met daarlangs de knotwilgen die voorheen langs de dijk stonden. Via de Schuringsehavenkade is het bereikbaar, maar betreden is nog steeds voor eigen risico. Gidsen en vogelaars van het Hoeksche Waards Landschap houden hier excursies. Vrijwilligers wierpen een wal op voor oeverzwaluwen.

de 'Meer dan handen Award'

Jaarlijks wordt op de vrijwilligersdag in december aan de winnaar van de genomineerden een gemeentespeld uitgereikt in Oud-Beijerland. Doordat het dit jaar het Europees jaar van de vrijwilliger is was er op 5 november een extra avond georganiseerd door het Overleg Platform Vrijwilligerscentrale i.s.m. de Gemeente. In het Hoeksch Lyceum werden vrijwilligers letterlijk en figuurlijk in het zonnetje gezet. Omdat het grijsgehalte erg hoog is onder vrijwilligers moesten de enkele jongeren zich wel aanpassen aan  het geboden Cabaret en het chocolade presentje. Om in aanmerking te komen voor de meer dan handen award kon op 4 categorieen worden gestemd nl. Passie, Competitie, Verbinding en Innovatie, welke werden verworven door; Vrijwillige palliatieve terminale zorg, Zinkwegse boys g-voetbalteam, Avondsoos de baan, Korbatjo g-korfbalteam. Door burgemeester en wethouders werd plaatsgenomen achter het buffet, wat bestond uit een stampot/nasi-bami buffet, om op te scheppen voor de vrijwilligers. Er werd een heerlijk drankje geserveerd en besloten met koffie/thee en meer dan een bonbon. Door de gemeente werd een bon uitgereikt voor een speculaaspop van bakkerij Boender aan alle aanwezige vrijwilligers.