Van Lei tot Laptop

In Nederland kennen we vrijheid van onderwijs. In de grondwet van 1848 o.l.v. Johan Rudolph Thorbecke werd de vrijheid van onderwijs als volgt geformuleerd; "Het geven van onderwijs is vrij, behoudens het toezigt der overheid, en bovendien, voor zoover het middelbaar en lager onderwijs betreft, behoudens het onderzoek naar de bekwaamheid en zedelijkheid des onderwijzers; het een en ander door de wet te regelen."

1,5 miljoen kinderen volgen op ongeveer 7000 scholen basisonderwijs, verdeeld in openbaar of bijzonder onderwijs. De leerplicht geldt voor kinderen van 5 t/m 16 jaar, daarna gedeeltelijke leerplicht tot 18 jaar. Tot 1985 kenden we de Kleuterschool voor kinderen vanaf 4 jaar.

Onderwijs wordt binnen een door de overheid bepaalde structuur gegeven door personen die daarvoor speciaal zijn opgeleid, zoals onderwijzers, leraren en docenten.

In 1857 ontstaat de Onderwijswet, in 1900 de Leerplichtwet.

Dankzij de wet van Van Houten in 1874 is het verboden voor kinderen tot 12 jaar in de fabrieken te werken. Er is dan nog erg veel analfabetisme onder de bevolking van Nederland.

Ruim een eeuw is er schoolstrijd geleverd voor bijzonder onderwijs, niet te verwarren met speciaal onderwijs, dit is voor kinderen met een handicap of gedragsproblemen.

De openbare scholen vielen onder verantwoordelijkheid van het openbare bestuur (gemeenten en rijk). De bijzondere scholen onder schoolbesturen die door ouders werden bemand.

Tussen 1888 en 1917 was het vraagstuk van de financiering van het bijzonder onderwijs, de politieke tegenstelling in Nederland. De confessionele partijen waren voor gelijkstelling van het bijzonder onderwijs, de seculiere tegen.

Na een langdurige politieke en maatschappelijke strijd werd uiteindelijk in 1917, met instemming van alle grote politieke stromingen in Nederland, de financiële gelijkstelling bereikt. De schoolstrijd mondde er uiteindelijk in uit dat ouders vrij waren om scholen naar eigen inzicht op te richten en dat deze scholen in financiële zin gelijk werden gesteld met openbare scholen, vastgelegd in de Wet op het Lager Onderwijs van 1920. Abraham Kuyper en Guillaume Groen van Prinsterer zijn hiervoor belangrijk geweest.

Zowel bij het protestants, algemeen christelijk als katholiek onderwijs is de christelijke geloofstraditie het richtsnoer voor de levensbeschouwelijke vorming. De praktijk van het alledaagse onderwijs wijst uit dat er binnen de richtingen op verschillende manieren met de godsdienstige oriëntaties wordt omgegaan.

Met een oprichtingsbijeenkomst in de consistorie van de Hervormde Kerk, was Zuid-Beijerland in July 1864 het eerste dorp in de Hoeksche Waard met een 'Vereniging tot oprichting en instandhouding van Scholen met de Bijbel'. Dit jaar 2014 dus 150 jaar geleden en reden voor deze opdracht van een Jubileumboek!

Een groep schrijvers werd gevonden onder oud-leraren en oud-bestuurders van Christelijke Scholengroep De Waard om 150 jaar schoolgeschiedenis door te nemen. Hiervoor was het Archief Christelijk-nationale Schoolvereniging, samengesteld door Frans Aardoom in het gebouw van CSG de Waard, beschikbaar. Elk van de schrijvers zocht op eigen wijze naar sporen in het onderwijs van het dorp naar keuze. De aanvankelijke gedachte dat dit zou leiden tot dezelfde verhalen bleek reeds tijdens een der eerste bijeenkomsten ongegrond. Met elkaar werd gezocht en gevonden naar originaliteit. Dit was ook noodzakelijk omdat er reeds diverse boekjes werden uitgegeven bij schooljubilea.

Met plezier denk ik terug aan het enthousiasme waarmee is gewerkt om tot een mooi en leesbaar boek te komen. Enige nerveusheid van mijn kant was er wel, gezien de ervaringen van vroeger met schoolmeesters en juffen, zij weten het immers altijd beter. Gelukkig is er alleen maar een strenge verwijzing naar juist taalgebruik geweest en daar hebben we ons best voor gedaan.

Tijdens de Nieuwjaarsreceptie in 2014 onthulde directeur Bert Tuk van Christelijke Scholengroep De Waard samen met de 5 burgemeesters van de Hoeksche Waard een kleine expositie samengesteld door Museum Het Oude Raadhuis in de hal van het hoofdkantoor, maar niet nadat hij eerst een enorme poster lanceerde die het gehele jaar bij elke manifestatie dienst zal doen.

"Stichting CSG de Waard is inmiddels een professioneel bedrijf. Het schoolbestuur heeft alles in eigen hand en is volledig selfsupporting. Zoals een eigen administratie maar ook een eigen schoonmaakbedrijf.

Hier is een reorganisatieproces van jaren aan vooraf gegaan, het resultaat is een betere kwaliteit tegen lagere kosten.

In 2009 is een Holding opgericht met daarin de voormalige Ver. PCPO omgezet in de Stichting Christelijke Scholengroep De Waard, er is een Stichting Vermogensbeheer en een Stichting Ouderbijdragen.

Omdat er in een wettelijke bepaling is opgenomen dat er onderscheid moet zijn tussen bestuur en toezicht stelden we een Raad van Toezicht en een College van Bestuur aan.

In het nieuwe kantoor aan de Maseratilaan in Oud-Beijerland wordt ruimte geboden aan Personeelszaken, Financien, Onderwijs en Identiteit, Bestuur en Secretariaat. Het schoonmaakbedrijf en kinderopvangorganisatie Kivido en er zijn vergaderruimten.

Met 380 mensen is CSG de Waard een grote werkgever in de Hoeksche Waard.

Er zijn 17 scholen aangesloten".