Windmolens II

Bij het oudste windmolen type dat we kennen de standerdmolen zitten alle werktuigen in de kast bovenop de standerd en is meestal een korenmolen. Ook molens kennen in hun lange bestaan ontwikkelingen in techniek. In 1450 ontstond de wipmolen, want men had uitgevonden hoe de beweging van de draaiende wieken kon worden overgebracht naar een vast punt om er werktuigen aan te kunnen koppelen, zoals bijvoorbeeld een scheprat. 

Omstreeks 1514 was er sprake van het bemalen van de polder Moerkerken te Mijnsheerenland met windmolens. In 1616 werd een van de molens vervangen door de huidige Oostmolen om samen met andere molens te zorgen dat het gebied bewoonbaar bleef.

De Oostmolen is de laatst overgebleven wipmolen in de Hoeksche Waard.

De spanwijdte van de wieken bedraagt 27 meter.






Tussen 1845 en 1880 werd in de ondertoren een molenaarswoning aangebracht. De molen werd in 1948 buiten bedrijf gesteld, maar heeft nog wel dienst gedaan tijdens de watersnoodramp van 1953. Tegenwoordig staat de molen te boek als reservegemaal. De molen is in het bezit van de Stichting Molens Binnenmaas De laatste grote renovatie heeft plaatsgevonden in 2011 en 2012. 

De molenaar is aanwezig als de wieken draaien en dan is iedereen welkom om eens binnen een kijkje te nemen. De authentieke woning is ingericht naar de leefstijl omstreeks 1900. Het houten mechanisme van de molen is prachtig om te zien. De 

molenaar vergelijkt het interieur met dat van een schip. Hij was eerst modelbouwer van schepen, later van molens. 









Korenmolen Goidschalxoord was het waard om behouden te blijven, maar dat heeft wel doorzettingsvermogen gekost. Sinds eind 2009 is zij weer in volle glorie te aanschouwen schuin tegenover dit natuurgebied, deelproject van het Vlietproject.

De geschiedenis begint voor 1718 toen een voor
ganger op de Sluisendijk bij gebrek aan windvang moest worden verplaatst  Het buurtschap lag in die tijd in de vrije Hoogheerlijkheid van de heer Goidschalk Oem. Een eeuw later werd de molen verkocht aan een familie die op gezette tijden een molenmaker liet komen om de molen te laten onderhouden. Zo werd de molen een van de best onderhouden in Nederland. Tot 1924 draaiden verschillende generaties op de molen. De daaropvolgende familie bleef tot 1953 malen en moest noodgedwongen door de concurrentie met moderne maalderijen de molen stopzetten. De familie verkocht de molen voor 1 euro aan de Stichting Molencomplex Goidschalxoord in 2007 onder voorwaarde dat er een bouwvergunning zou worden afgegeven voor een nieuw te bouwen woning. De molenaarswoning was in 2006 afgebroken.

De combinatie van de molen met het achterliggende motorhuis is uniek. Een stoommachine in het motorhuis zorgde ervoor dat via een ondergrondse riemaandrijving de molen ook kon worden bemalen bij windstil weer. Een houten stofzuiginstallatie vangt vrijkomend meelstof op om zoveel mogelijk productieverlies te voorkomen.

Door dijkverzwaring na de watersnoodramp kwam de molen dichter bij de weg te liggen en raakte door de stilstand in verval. Er werden pogingen ondernomen om hem gerestaureerd te krijgen, maar tevergeefs. In 1998 werd de molen om veiligheidsredenen onttakeld. In 2003 werd door de gemeente Binnenmaas geld beschikbaar gesteld om een stichting in het leven te roepen met als doel molen en bijbehorend motorhuis te restaureren. Dit is dankzij het winnen van de 'Bank Giro Loterij Restauratie' in 2007 gelukt. Commissie Hoeksche Waard, de Rabobank en de Dienst Landelijk Gebied plus de inzet van vele vrijwilligers maakten dat de molen haar wieken weer laat draaien en dat is tevens het teken dat de molen bezocht kan worden.