dinsdag 24 januari 2012

Een wandeling door Oud-Beijerland-1.


Oud-Beijerland werd in 1559 het dorp Beierland doordat Lamoraal van Egmond opdracht had gegeven de gorzen en slikken te bedijken. De naam ontleende hij aan zijn lieve echtgenote Sabina van Beieren met wie hij 11 kinderen kreeg. Met name zijn dochter Sabina van Egmond heeft als ambachtsvrouwe veel betekent voor de samenleving van Beierland. Zij zette het werk van haar inmiddels vermoorde vader voort. Door bedijking ontstond Nieuw-Beijerland en werd Beierland Oud-Beijerland. Later kwam daar naar het zuiden toe Zuid-Beijerland nog bij.
De dorpskerk werd in 1594 gebouwd als Rooms-katholieke kerk. In 1598 werden priesters vaak dominee. De eerste afgestudeerde dominee in de N-H kerk was Henricus Swalmius in 1604. In dat jaar schonk Sabina van Egmond de toren aan de gemeente die los geplaatst werd van de kerk. Door diverse uitbreidingen is deze er tegenaan gebouwd. De klokken zijn geschonken door inwoners van Oud-Beijerland. Het doophek is gemaakt in 1625, de koperen lessenaar is van 1725. De preekstoel is van 1712, de statenbijbels van 1686 en 1714. Het rouwbord van ambachtsvrouwe Jacoba Catharina van Schoonhoven is uit 1794 en heel bijzonder dat dit bewaard is gebleven gezien de sobere inrichting van protestante kerken.

De ramen met voorstellingen zoals in de bijbel beschreven zijn allen na WO II aangebracht en waren een cadeau van inwoners, kerkvoogdij, burgerij en kerkenraad. In 1614 is Sabina van Egmond overleden. In het kapelletje, het z.g. Gravinnen huisje bevindt zich haar graf, evenals twee fraaie archiefkisten, waar in vroeger jaren de archieven en geldmiddelen van de Kerkvoogdij en Diaconie werden opgeborgen. Jan de Cerff een voormalig koopman uit Amsterdam die de lagere rechten had overgenomen stierf in 1752 als ambachtsheer. Hij zou ook zijn begraven in het Gravinnen huisje, maar alleen de grafsteen werd gevonden. De Bredase orgelbouwer Cornelis van Oeckelen bouwde in 1825 tot 1826 het orgel. Tot aan 2010 is dit orgel steeds uitgebreid.
In 1843 werd een Joodse Synagoge gebouwd. Hier leefde een Joodse gemeenschap tot WO II, een monument op de Havendam en een begraafplaats herinneren daar nog aan.
De Rooms katholieke kerk werd in 1838 gebouwd en herbouwd in 1866. In 1868 stichten de afgescheidenen de Christelijk Gereformeerde Gemeente, de Gedachteniskerk werd in 1901 gebouwd. Oprichting afd. Oud-Beijerland van de Protestantenbond in 1891, de kerk werd later gebouwd. Er werden nog meer verschillende kerken gebouwd.
In 1622 werd Het Oude Raadhuis dwars over de Vliet tegen de brug uit 1595 als Dorpshuis gebouwd. Beneden als logement, boven de Hoge Vierschaar - de Baljuw en 7 leenmannen die de rechterlijke macht vormden. Een bekende rechter uit die tijd was Cornelis de Wit. Er was een boevenhok en gijzelkamer aanwezig. Op de brug vonden terechtstellingen plaats, waarna het lijk naar het Galgenveld buiten het dorp werd gebracht. Het bestuur werd gevormd door de Schout en 7 Schepenen. Rond 1830 werd de Schout Burgemeester genoemd. In 1939 werd het Raethuis gerestaureerd en in oorspronkelijke stijl vergroot. Bij die gelegenheid werden door diverse kerkelijke en wereldlijke instanties de gebrandschilderde ramen geschonken. In de gevel zijn 3 nissen. In de middelste staat het beeld van Vrouwe Justitia, de andere bieden plaats aan 2 zwaardhoudende leeuwen. Het gemeentewapen in de vorm van een schild bestaat uit het wapen van Beieren en van Van Egmond. Over de arduinstenen trap komen tegenwoordig veel bruidjes en gommen om elkaar het jawoord te geven. In 1978 werd elders een Gemeentehuis gebouwd en kreeg het gebouw de naam 'Het Oude Raadhuis'.
In 1853 schreef burgemeester Vogelsang in felle bewoordingen aan de Tweede Kamer van de Staten Generaal waarom hij het noodzakelijk achtte dat een kantongerecht in Oud-Beijerland moest komen en niet zoals hij had vernomen in 's Gravendeel. Hij voerde hierbij o.a. het verschil in afstand tussen 's Gravendeel met de andere dorpen en Oud-Beijerland met de andere dorpen aan. Bovendien zo schreef hij vaart er een stoomboot op Rotterdam en Dordrecht vanuit Oud-Beijerland en woont hier een advocaat. De gemeente telt 4000 zielen, er is een dienstdoende schutterij, twee predikanten, een kerk voor Katholieken en een synagoge voor de Israeliten. Het raadhuis werd geschikt bevonden voor een kantonnale rechtbank, want daar was ook een gevangenis. In 1881 werd het Kantongeregt in de Steenenstraat gebouwd. Sinds 2006 is men aangewezen op Dordrecht.

  


Geen opmerkingen:

Een reactie posten