Actieve Natuurverkenning

Na een jaar van intensief studeren voor het diploma van Nationaal Landschaps Gids zitten de studenten niet stil. Niet alleen brengen zij het geleerde in de praktijk, maar de bijscholing gaat ook gewoon door. De dagcursus van vandaag leerde ons om van een excursie een avontuurlijk totaalgebeuren te maken. In het Nationaal Landschap Centrum in Numansdorp werden we voorgesteld aan Ton Lommers. Zijn laatste boekwerkje 'Takkenwerk' toont zijn werkvormen met kleurenfoto's en de techniek van vragen stellen. Zijn manier van werken is er op gericht  verwondering te wekken bij de gids  en die te leren dit over te brengen
tijdens excursies aan de toehoorders. Ook het prikkelen van de zintuigen hoort daarbij.  Sommige onderdelen klonken ons bekend in de oren, zoals 'breder kijken dan naar de natuur' en 'van huis tot landschap' , maar er bleef nog genoeg over.
Het werd een dag  van luisteren, discusieren en het geleerde uitwerken in teamverband in het nabijgelegen bos van het
NLC en in de diverse tuinen daar. 
Dat we veel plezier hebben gehad tonen de foto's. Het groot hoefblad leent zich uitstekend als hoofdbedekking wanneer het regent, maar ook wanneer de zon volop schijnt. Wilgentakken zijn enorm buigzaam en de gids vroeg ons er een mattenklopper van te maken. Daarna keek zij  in de heksenspiegel. Wanneer haar beeld ondersteboven wordt weergegeven is er sprake van een heks. Jullie begrijpen dat die uitdaging te groot is. Als een rups met je ogen dicht, elkaar bij de schouder vasthoudend heuveltje af en heuveltje op lopen en dan eindigen midden op een bruggetje is een rare gewaarwording, waarbij het onderling vertrouwen wordt getoetst. Over rupsen gesproken, we ontdekten een eikenprocessierups in een van de eikenbomen, dus dat wordt morgen aan de bel trekken bij de gemeente. Een vreemd gezicht is dat. Er hangt gewoon een soort oliebol aan een van de takken en er kruipen ook nog rupsen omheen. Tenslotte werd ons gevraagd van de dikke stengel van fluitekruid een fluitje te snijden. 

Je moet maar zo handig zijn, en er nog geluid uit weten te krijgen ook.
In de verschillende aangelegde tuinen bij het NLC is van alles te ontdekken. Wat ik het meest interessant vond was dat er een hoekje Meekrap in de moestuin staat naast de boontjes en het bonenkruid. Meekrap werd ooit in grote hoeveelheden geteeld in de Hoeksche Waard voor de kleurstof. Het is een groene kleverige plant in bladvorm. Na de oogst werd een rode poeder uit de wortelen gewonnen voor de verfindustrie. Met name in Oud-Beijerland op de Oostdijk staat een woning met aan de zijmuur een ingemetselde tegel die nog aan deze industrie herinnert.
Lekker lui met vakantie ga ik alle informatie nog maar eens op me in laten werken, want het was me weer het dagje wel. 

Het Vlietproject-1

Samenwerkings Orgaan Hoeksche Waard en Waterschap Hollandse Delta vroegen Nationaal Landschaps Gidsen van het Hoeksche Waards Landschap op 14 mei j.l. om aan de bewoners van de Hoeksche Waard de resultaten van het Vlietproject te laten zien, door het organiseren van o.a. rondleidingen. Op die dag vond de opening van het natuurnetwerk in de HW plaats onder de naam 'Genieten van de Vlieten'.
Toen de oude getijde geulen tijdens de inpoldering van de HW werden afgesloten ontstonden er kreken die ook wel vlieten werden genoemd. Hier en daar werden er smalle watergangen met steile oevers van gemaakt. In het midden en westen van de HW zijn middels het
Vlietproject deze weer in hun oorspronkelijke vorm
teruggebracht. Natuur vriendelijke oevers en zgn. stapstenen vormen met de vlieten natuurgebiedjes waar dieren kunnen leven en zich
voortplanten.
In het oosten van de HW
was het project Argusvlinder met succes in 2002 afgesloten. Er is langs de kreken ruimte gecreeerd voor natuurontwikkeling en waterberging zonder het landschap aan te tasten.
Met het voltooien daarna, van 15 deelprojecten totaal 91,8 ha groot,  kon naast ruimte creeeren voor waterberging en verbetering van de waterkwaliteit ook inpassing verleend worden aan de Provinciale Ecologische Hoofdstructuur, een natuur netwerk dat bestaande en nieuwe natuurgebieden met elkaar verbindt in Europa. Verbetering van landschappelijke kwaliteit en mogelijkheden voor recreatief gebruik werden in de overwegingen meegenomen. Grondverwerving was sterk afhankelijk van de medewerking van grondeigenaren, waarna definitieve inrichtingsplannen konden worden gemaakt.
Het Hoeksche Waards Landschap vormde met vele betrokken organisaties een klankbordgroep ter begeleiding. De financiering kwam onder meer uit de Europese Unie.

- De Staart is een buitendijks terrein van 20 ha waar zich droge natuur ontwikkeld. Schotse Hooglanders en Konikspaarden in het omheinde gebied zorgen voor natuurlijk beheer. Wandelaars zijn het gehele jaar welkom als zij 25 mtr. afstand houden van de dieren. Voor kinderen is er een educatieve route uitgezet met een uitkijktoren voor uitzicht over De Staart, het dorp Oud-Beijerland en de Oude Maas.

- Tussen industrieterrein De Bosschen en de bebouwing van Goidschalxoord vormt de Vlietmonding de noordelijke ecologische toegangspoort vanuit de Oude Maas naar het netwerk door de HW .

Middenin staat gemaal De Bosschen waar polderwater wordt ingelaten of juist uitgemalen. Het natuurgebied is nat in de winter en droog in de zomer wat gunstig is voor flora en fauna. De Noordse woelmuis kan zich terugtrekken op de vluchtheuvels. Door de Vlietmonding loopt een laarzenpad. De wandelroute passeert de korenmolen van Goidschalxoord. Het gebied ligt vlakbij Klein Profijt waar de koffie altijd warm is, het fietspontje van en naar Rhoon legt er aan.
- De Vliet loopt vanaf de  Buisleidingenstraat nabij Rijksweg A29 naar het noorden tot aan de Oude Maas. Vele polders wateren via deze kreek af naar gemaal De Bosschen. De bestaande rietoevers zijn zoveel mogelijk in tact gehouden, erachter werden droge linten gemaakt die dienen tot de ontwikkeling van ruigtestroken waarlangs dieren zich kunnen verplaatsen en om onderhoud aan de watergang te kunnen plegen. Tussen De Vliet en het nieuwe deel van de N217 is gecombineerde droge en natte natuur gerealiseerd. Ten zuiden van de Buyensweg is bovendien nog een stapsteen van 1,2 ha gerealiseerd. In de duiker onder de A29 is een passage voor dieren gemaakt. Dit is de laatste schakel in het natuurnetwerk van de HW wat is aangelegd.

- De naam van de Negentienmorgenvliet is afgeleid van een oude oppervlaktemaat. Een morgen was het gebied dat in 1 morgen kon worden omgeploegd. De kreek sluit in het noorden aan op De Vliet en in het zuiden op de Loggervliet. Langs de gehele kreek nabij de A29 tot aan de Kreupeleweg bij Westmaas m.u.v. de Smidsweg zijn natuurvriendelijke oevers aangelegd. Over de aangelegde ruigtestrook loopt een doorgaande wandelroute langs de ontstane moeraszone en landbouwpercelen. Er zijn drie locaties met stapstenen die bestaan uit moerasgebiedjes en open water. Bloemrijk grasland en amfibieenpoelen vormen een goed leefklimaat voor diverse soorten planten en dieren.

Groot Hoeksche Waards dictee

Voor de 3e maal is het tweejaarlijks Groot Hoeksche Waards Dictee georganiseerd en het is steeds weer een plezier om er aan mee te doen. De bedoeling is dat je je laat sponsoren voor elk goed geschreven woord of voor het hele dictee. De opbrengst is voor van tevoren vastgestelde Goede Doelen. Het dictee heeft 250 woorden. De jongste deelneemster was gisteren 13 jaar de oudste deelnemer 81 jaar. Vier jaar geleden werd dit gehouden in de RSG in Oud-Beijerland, daarna in de tuin van het Hof van Moerkerken in Mijnsheerenland en gisteren in de Open Hof in Oud-Beijerland. Er zijn tafeltjes en stoeltjes neergezet voor de deelnemers zoals dat ook bij een examen gebeurt, alleen de sfeer is meer ontspannen. Het dictee werd voorgelezen door Peter Timofeeff, de weerman van RTL die ook ambassadeur is van EndPolioNow, meteen een van de Goede Doelen. Een ander doel is om bij de Lindehoeve in Mookhoek waar Hoeksche Waard Wonen een thuis aan het bouwen is voor Stichting Cavent een tuinhuis te laten plaatsen. Er waren ongeveer 150 deelnemers die samen iets meer dan € 16.000,-- bijeen hebben gebracht. Ik werd daar helemaal stil van, zo ook de organisatoren Rotary Hoeksche Waard. 
Hier de tekst voor de liefhebbers;

Een culturele erfenis.
Als we het begrip cultuur omschrijven als "ontwikkeling en verfijning van geestelijk en zedelijk leven van een groep mensen in een bepaalde omgeving", blijkt de nalatenschap in de Hoeksche Waard een buitengemene verscheidenheid te omvatten.
Niet slechts het naast elkaar bestaan, maar zelfs het elkaar versterken van verschillende religiositeiten zoals jodendom, de sjiitische dan wel soennitische islam, en bovenal de vele geloofsgemeenschappen gebaseerd op het christendom, hebben een stempel op de geestelijke ontwikkeling binnen ons eiland nagelaten.
Ook beinvloeden geschiedkundige gebeurtenissen, naast zaken die het min of meer reguliere levenspatroon omvatten, de mores van de eilandbewoners in dit zuidwestelijke gebied van ons land.

Doorkruisen we plompverloren het boerenland, dan aanschouwen we telkenmale aan de einder imposante bouwwerken als boerensteeen, molens en kerken.
Maar ook bijvoorbeeld de BB-toren bij Strijensas of de Jodenbegraafplaats in het Oud-Beijerlandse draagt bij aan het totaal.
De historie van orangist Willem Tichelaar, aanstichter van de lynchpartij van gebroeders De Witt bij het Haagse Groene Zoodje, de jammerlijke verdrinkingsdood van prins Johan Willem Friso in het Hollandsch Diep, de feestelijke openstelling van Slot Van Moerkerken rondom poeet Frederik van Eeden, zelfs de tot de verbeelding sprekende quarantaineplaats op het nabijgelegen eilandje Tiengemeten waar de Oost-Indievaarders die cholera of difterie onder de leden hadden werden gestationeerd, vormen saillante episodes in onze geschiedkundige ontwikkeling.
Een erfenis die met het conserveren van het oude, het veiligstellen van het recente, alsmede door het realiseren en implementeren van het toekomstige, hoge ogen gooit in het streven naar verduurzaming van ons cultureel erfgoed.

Fort Buitensluis

In 1793 werd naast de haven van Numansdorp een eenvoudige aarden batterij aangelegd. Een strategische plek want het doel was om van daaruit de scheepvaart tussen het Volkerak en het Hollandsch
Diep in de gaten te

houden. Het was een tijd van oorlogen en Frankrijk viel de Nederlanden aan. Niet over het water maar gewoon per artillerie, nadat er werd gewonnen verloren en gewonnen. In 1795 verlangde men sterk naar eenheid en ontstond de Bataafse Republiek, die eindigde in 1815 toen het Koninkrijk der Nederlanden aanving. In de jaren 1860/1862 werd onder Thorbecke de batterij uitgebreid. Deze minister heeft een wet gemaakt tot het graven van de Nieuwe Waterweg en het Noordzeekanaal. Het fort werd versterkt met bakstenen en uitgebreid met een wachthuis en remises. 
Om een aanval op het zuidelijk gedeelte van Holland te voorkomen werden in 1874 een aantal verdedigingswerken onder gebracht in de stelling van het Hollands Diep, Volkerak en Haringvliet. Deze beschermde de waterverbinding tussen Holland en Zeeland en kon dienst doen als opvang stelling voor uit Brabant richting Holland terugtrekkende troepen. Een groot deel van deze stelling is bewaard gebleven. In 1885, 1914, 1918 en 1939 is het fort steeds verbetert.

In mei 1940 krijgen de daar gelegerde soldaten opdracht de Barendrechtse brug te verdedigen en de afdeling verlaat zijn geschut. Na de capitulatie van 15 mei 1940 verbleven er Duitse soldaten. Tot 1947 werd het fort gebruikt als interneringskamp voor NSB'ers die als landbouwmedewerkers op Tiengemeten werkten en aan de betonnen bekading van de Gemeentehaven. Het is een oefenterrein voor politie, ME en defensiepersoneel geweest en tegenwoordig als camping in gebruik door uitsluitend defensiepersoneel. Dit historisch monument en natuurgebied wordt jaarlijks een dag opengesteld voor bezoekers en de beheerder heeft daar nu de egelopvang van de Hoeksche Waard gevestigd. Watervogels, uilen, torenvalken, buizerds en spechten zijn de vaste bewoners van dit unieke stukje Hoeksche Waard.

Hare Majesteit

Normaal gesproken kost het me niet veel moeite om woorden te vinden, maar 29 april 2011 was het dan toch zover. Een lintje voor mij, nooit aan gedacht! Sprakeloos was ik. Bijzonder is dat ik wat collega's van het Hoekschewaards Landschap tegenkwam op dezelfde dag of later in de krant. Zo werden we met 2 vrouw en 3 man als HWLandschappers gedecoreerd. Leuk he.

In Oud-Beijerland was het een geweldig feest met ontvangst in de Open Hof door familie, vrienden en collega's van de betrokken organisaties waar het vrijwilligerswerk wordt gedaan. Kortom een bomvolle kerk en dat allemaal voor jouw en je weet van niets. De burgemeester spelde de versierselen op na het voorlezen van de redenen waarom je deze hebt verdient. Er was voor alle gedecoreerden een tafeltje geplaatst in de bij-zalen, er werd champagne geschonken en er was wat te knabbelen. Hoeveel handen en hoeveel zoenen ik weet het niet meer, maar veel heel veel.  De andere dag werden de gedecoreerden uitgenodigd in het Oude Raadhuis voor de Aubade waarna werd geklonken met een Oranjebitter. Lang Leve de Koningin Hoera, Hoera, Hoera.