Padde(n)stoelen in het Tunnelbos

Het klinkt gewoon niet goed; paddennn stoelen, dus in dit stuk paddestoelen!


Een van de twee paddestoelen werkgroepen van het Hoeksche Waards Landschap gaf een excursie over paddestoelen in het Tunnelbos nabij Heinenoord. Het gebied is omzoomd door mooie fietspaden. Met laarzen aan en de paraplu in de aanslag trokken we naar dit bos op een druilerige dag. Het bos bestaat uit opgespoten slib uit de zestiger jaren en werd in 1970 aangeplant nadat de Heinenoordtunnel was geopend. In de loop der jaren zorgde natuurlijke aanwas voor variatie. Er is veel vlier te vinden wat je herkent aan de merg in de takken vertelde de gids. Aan de rand van het bos stond nog springbalsemien in bloei. Overal kruipt de Indische aardbei, die je niet in je tuin wilt hebben, maar hier onder het groene dek wat kleurtjes laat zien.


Langs het bospad stuitte we al snel op de paarse eikenschorszwam en Judasoor welke beide op een boomtak bloeien. De soorten zijn trilzwammen.  De eigenlijke vlok zit nl. in de stam, de paddestoel is de vrucht. Van de Judasoor wordt verteld dat die aan zijn naam komt omdat onder het kruis  Vlier groeide waarop na de kruisiging van Jezus, Judasoor verscheen. In het evangelie wordt geschreven dat iemand uit het publiek de verrader van Jezus (Judas) een oor afsloeg.
Voor de witte vlierschorszwam werden we teruggeroepen. Wie denkt er nu ook bij het zien van een tak met een soort schimmel erop of een streep witte poep, zoals van jonge vogels, aan een paddestoelensoort. De tandzwam is een korstzwam, de naam zegt het al, allemaal kleine tandjes die uit een tak groeien. De vaalblauwe kaaszwam zitten als blaadjes tegen de stam geplakt, als je er op drukt, loopt het vocht eruit. Er zijn wel 30 soorten kaaszwammen.

Al sinds de kleuterschooltijd denk ik aan een paddestoel als een steeltje met een hoed, niets is minder waar! Zien we een tak liggen met een rossige substantie, zoals de kauwgom van vroeger uit die pakjes met plaatjes. Dit is de roze kuisbussenzwam die door de sporen in de takken eruit wordt geduwd en wat slijmerig is. Eet algen en andere voedingresten en verplaatst zich van tak naar tak, totdat het in bruin poeder veranderd, wat weer sporen zijn waarop bij de juiste weersomstandigheden zich nieuwe zwammen vormen. 

Is een tak nu geel gekleurd, dan is dat de eikenbloedzwam, als je er aan krabbelt wordt de kleur bloedrood. En oh ja kom je de klontjestrilzwam tegen, het woord zegt het al, zo'n vies gezicht, allemaal klodders dikke olie tegen boomstammen of was dit nou de kogelhoutskoolzwam. Gelukkig kwamen we ook hoedjes op steeltjes tegen, zoals de oranje rode korstzwam, die als die jong is een franje hoed draagt. Het probleem van paddestoelen in de groei kan zijn dat je ze moeilijk herkent omdat ze snel veranderen, maar het verhaal van die boer.... Op een morgen komt hij op zijn weiland en denkt dat er een dood schaap ligt, bij nader inzien waren het drie in elkaar gegroeide reuze bovisten. Wij zagen oude exemplaren in het bos, een soort olifanten drollen, bruin en vol met sporen, dus er zullen daar nog wel veel bovisten gaan bloeien, vooral als je hen als voetbal gebruikt. De miseria kent ook vele soorten, als je het steeltje doorbreekt en er komt rood vocht af dan is het de bloedsteelmiseria. 
Doordat paddestoelen op sporen groeien, verspreiden ze zich heel gemakkelijk door de hele wereld. Niemand kent dan ook alle namen van de vele soorten. Alleen al in Nederland zijn bijna 5000 soorten geteld. Het is wel zo dat de namen vaak op het uiterlijk van paddestoelen duiden, wat een ezelsbruggetje kan zijn. Zo zagen we het wimperzwammetje, elfenbankje, oorzwammetje, mosklokje die tussen mos groeit en de gewone hertenzwam met een hoed als de huid van een hert. Soms veranderen namen ook, dat is dan weer niet om het gemakkelijker te maken, maar waarschijnlijk ethischer.  De blote billenzwam twee rose billetjes heet nu boomwrat.
Er zijn ook meerjarige paddestoelen. Zo zagen we een vergevorderde platte tonderzwam uit de voet van een boomstam groeien, waar je bijna op kon zitten. Groeit deze soort in een bundel en heeft die schubben op de hoed, dan is het de schubbige bundelzwam.

Wat erg leuk was om te zien was de peervormige stuifzwam, die vlak bij elkaar bloeide van klein naar groot.
Sommige soorten paddestoelen zijn zo klein als de nagel van je pink. Toen we het bos uitliepen drong de geur van champignons aan me op , maar dat kwam waarschijnlijk, hongerig als ik was geworden, door de gedachte aan de pan soep thuis.